Είναι γνωστό όσους διαβάζουν τις μετά τον Όμηρο πραγματείες των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων υο επεισόδιο εκείνο που περιγράφει ότι οι βασιλείς των Μυκηνών και της Σπάρτης Αγαμέμνων και Μενέλαος προσπάθησαν με προσωπική επαφή να μεταπείσουν τον Οδυσσέα για να λάβει μέρος στην εκστρατεία εναντίον της Τροίας. Διότι αρχικά στον απεσταλμένο τους ο γιός του Λαέρτη είχε αρνηθεί κατηγορηματικά! Γνωρίζοντας την τόλμη του και την πανουργία του τον θεωρούσαν απαραίτητο για μια τόση επικίνδυνη πολεμική [περιπέτεια και δεν είχαν άδικο. Το ταξίδι τους στην Ιθάκη αναφέρεται στην Ιλιάδα χωρίς άλλες λεπτομέρειες στην Ραψωδία Ω. τις λεπτομέρειες τις διαβάζουμε στα μεθομηρικά κείμενα.
Φαίνεται ότι ο Οδυσσέας έμαθε τον «κρυφό» ερχομό τους και προσπάθησε να τους ξεγελάσει κάνοντας τον τρελό. Πήγε λοιπόν στις αλυκές του νησιού και έκανε πως σπέρνει αλάτι μέσα στη θάλασσα.
Έτσι όταν οι δύο Βασιλιάδες πήγαν να τον συναντήσουν στο παλάτι, έμαθαν ότι ο Οδυσσέας ήταν στη περιοχή των Αλυκών και προχώρησαν προς τα εκεί με σκοπό να του μιλήσουν και να τον μεταπείσουν. Εκεί ο Οδυσσέας μόλις τους είδε έκανε τον τρελό και ακολούθως η γνωστή σκηνή με το άροτρο και τον μικρό Τηλέμαχο.
Στα κείμενα που αναφερόμαστε διαβάζουμε πόσο δύσκολα έκανε δεκτή ο «ειρηνόφιλος Βασιλιάς της Ιθάκης την πρόταση τους σε σημείο που τους έκανε να παραμείνουν στην Ιθάκη πολλές ημέρες, έως να τον πείσουν. Πράγμα που ως γνωστό έγινε και ο Οδυσσέας τους έβγαλε ασπροπρόσωπους με τον Δούρειο Ίππο.
Αυτά ως προς τα γεγονότα. Ας έρθουμε και στην τοπογραφική ταύτιση της περιοχής των Αλυκών πάνω στο νησί της Ιθάκης.
Με δεδομένο την τοποθεσία Άγιος Αθανάσιος μεταξύ Κολιερής και Εξωγής εκεί δηλαδή που εντοπίστηκε το Οδυσσειακό Ανάκτορο βάσει της ανακοίνωσης της Αρχαιολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων ύστερα από έρευνα 16 χρόνων, λογικό είναι να συμπεραίνει ότι οι Αλυκές από τις οποίες οι κάτοικοι του «Ομηρικού Άστεως» (που είναι κοντά στο παλάτι αλλά πιο χαμηλά κατά τον Όμηρο) μάζευαν το απαραίτητο για την τροφή τους αλάτι, πρέπει νάναι κάπου στη Βόρεια Ιθάκη!!
Αν εξετάσουμε προσεκτικά που σήμερα υπάρχει μια περιοχή που να καλύπτει πλήρως τις «προδιαγραφές» μιας «Αλυκής» δεν θα βρούμε πουθενά αλλού παρά μόνο στο Μάρμακα και συγκεκριμένα στην περιοχή που και σήμερα έχει την τοπωνυμία Αλυκές !! που όμοια της δεν υπάρχει καθόλου στην Κεφαλονιά!
Απ’ αυτές τις Αλυκές οι κάτοικοι της Ιθάκης μάζευαν το αλάτι τους έως και μετά το τέλος του Β’ Παγκόσμιου πολέμου!!
Οι Αλυκές του Μάρμακα με βάση τα προηγούμενα πρέπει να είναι οι Αλυκές της Ομηρικής Ιθάκης την εποχή του Οδυσσέα και της Πηνελόπης. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να ευαισθητοποιήσει τα αρμόδια Υπουργεία Πολιτισμού και Περιβάλλοντος για την προστασία της περιοχής αυτής που είναι που είναι κληρονομιά της Ιθάκης που είναι δεμένη με την Οδυσσειακή κληρονομιά της Ιθάκης, αλλά και αφ’ ετέρου διατηρεί ακόμη και σήμερα μια περιβαλλοντική εικόνα που αξίζει να διατηρηθεί για την βιοποικιλότητα των πολιών και τω ψαριών που ενδημούν εκεί.
Αυτές όμως την περιοχή την έχουν βάλλει στο μάτι κάποιοι σύγχρονοι τσιφλικάδες που έχουν αγοράσει σχεδόν τα 2/3 της ευρύτερης περιοχής του Μάρμακα, χωρίς τουλάχιστον να έχουν προωθήσει σε καμία αναπτυξιακή δραστηριότητα. Δηλαδή φιλέτο για μεταπώληση χωρίς κανένα ενδοιασμό.
Για φανταστείτε για την τουριστική μας προοπτική που έθαψε δυστυχώς, ελπίζω προσωρινά. Η ενδοτική στάση του Δημάρχου Ιθάκης, τα καραβάνια των Ελλήνων και ξένων επισκεπτών του παλατιού του Οδυσσέα να επισκέπτονται και σε μια άλλη περιοχή από τις ομορφότερες του νησιού μας.
Μια δυνατή αρχαιολογική αλυσίδα θέσεων δημιουργείται που περιλαμβάνει: Παλάτι (Άγιος Αθανάσιος) – Τικτή Κρήνη (Παναγιά στο Ρείθρο) – Μελάνυδρος (Κάλαμος) – Αλυκές (Μάρμακας).
Ένας σπουδαίος τουριστικός μαγνήτης που αν δεν τον αξιοποιήσουμε τα 2-3 επόμενα χρόνια Θα είμαστε άξιοι της μοίρας μας.
ΣΠΥΡΟΣ ΑΡΣΕΝΗΣ
Προέδρος Συλλόγου Φιλομήρων Ιθάκης «ΕΥΧΗΝ ΟΔΥΣΣΕΙ»